Η Καστοριανή γούνα μέχρι σήμερα
Μπορεί η ζήτηση της γούνας παγκοσμίως να βρίσκεται σε άνθηση ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις γούνας να συρρικνώνονται σε αριθμό, αλλά η αλήθεια είναι πως οι Καστοριανές γούνες συνεχίζουν να είναι περιζήτητες για τον ίδιο λόγο που έκαναν την Καστοριά εδώ και πολλές δεκαετίες το κέντρο της γουνας.
Η γούνα φαίνεται να ήρθε στην Ελλάδα σαν τέχνη γύρω στον 100 με 140 αιώνα από την Κωνσταντινούπολη όπου ράβονταν γουναρικά για τους Αυτοκράτορες και άλλους άρχοντες της εποχής σαν ταξική ένδειξη. Η γουναρική σαν εμπόριο εξελίχθηκε αρκετούς αιώνες αργότερα, όταν στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης έγινε μόδα που συνεπήρε τις υψηλές κοινωνίες των μεγαλουπόλεων. Μπαίνοντας στον 20ο αιώνα, τον χρυσό αυτό αιώνα για τη γούνα, η μεγάλη ανάπτυξη δεν είχε προηγούμενο και οι γουναράδες δούλευαν για να εξάγουν την Καστοριανή γούνα σε όλο τον κόσμο . Σε οικοτεχνίες που διατηρούσαν στα αρχοντικά τους εργάζονταν μέρα νύχτα επάνω στο σχέδιο, την διαλογή δερμάτων και αποκομμάτων, το σταμάτωμα, το κόψιμο και το ράψιμο για να ικανοποιήσουν την αυξημένη ζήτηση. Η υψηλή ποιότητα των γουναρικών της Καστοριάς δεν άργησε να γίνει σήμα κατατεθέν της πόλης που γνώρισε αυξημένη επισκεψημότητα από κυρίες της υψηλής κοινωνίας και πλουσίων επιχειρηματιών από το εξωτερικό αναζητώντας κάτι πιο εξεζητημένο και φτιαγμένο στα μέτρα τους.
Έτσι ήρθαν οι δεκαετίες του ’70 και του ’80 όπου μερικές χιλιάδες επιχειρήσεις δρούσαν στην Καστοριά, ζητώντας εργατικά χέρια απ’όλη την Ελλάδα, διδάσκοντας την τεχνη και δίνοντας δουλειά σε μερικές δεκάδες χιλιάδες οικογένειες στον Νομό Καστοριάς και την πόλη της Σιάτιστας. Οι Καστοριανοί τεχνίτες της γούνας έγιναν από τους πιο καλοπληρωμένους εργάτες παγκοσμίως και έντυσαν με τις δημιουργίες τους γυναίκες όλων των αστικών τάξεων σε ολόκληρη την Αμερική και την Ευρώπη. Σύντομα άνοιξε και η αγορά της Ρωσίας που έδωσε νέα πνοή κατά την επίθεση που δέχτηκε η γούνα στην Αμερική κυρίως από τους λεγόμενους δήθεν «οικολόγους» και το κίνημα ενάντια στην χρήση γουνοφόρων δερμάτων για ρουχισμό. Ένα οικονομικό κραχ και μια υποτίμηση του ρουβλίου όμως θα ολοκληρώσουν ένα τρίπτυχο που πλέον έφερνε πτώσεις στην αγορά των γούνινων παλτών αλλά και απομάκρυνση από το επάγγελμα.
Η γούνα όμως είναι βίωμα των Καστοριανών, που από γενιά σε γενιά κρατάνε την τέχνη της γούνας, και ενώ η μαζική παραγωγή στην Κίνα έχει κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της διάθεσης γουναρικών παγκοσμίως, τα καλύτερα γουναρικά εξακολουθούν να παράγονται στα εργαστήρια της Καστοριάς. Σήμερα η Καστοριά έχει αρκετά λιγότερες επιχειρήσεις, σαφώς μεγαλύτερες και πιο οργανωμένες. Αυτές τροφοδοτούν μαγαζιά με γούνες στην Ρωσία και το πρώην Σοβιετικό μπλοκ, το Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και τα ελληνικά νησιά με ποικιλία γουναρικών απευθυνόμενοι κυρίως στους Ρώσους τουρίστες που αποτελούν τους μεγαλύτερους λάτρεις της γούνας παγκοσμίως.
Η πρόσφατη οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα έχει εκτοξεύσει την ζήτηση της γούνας στην Ασία. Γνωρίζοντας όμως την γούνα καλύτερα, ίσως η Κινεζική αγορά σύντομα αναζητήσει στην Ελληνική γουναρική την αξία που ψάχνει. Ίσως τελικά η Καστοριανή γούνα να ταξιδέψει πολύ μακρύτερα από ότι φανταζότανε οι πρόγονοι τεχνίτες της Καστοριάς.